„PRZEDSZKOLE CI POWIE, JAK ZADBAĆ O ZDROWIE”
W latach 2020 – 2025 we wszystkich grupach wiekowych jest realizowany program promocji zdrowia pt. „Przedszkole ci powie, jak zadbać o zdrowie” z zakresu edukacji zdrowotnej.
Celami programu są:
– kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych,
– zdobywania wiedzy praktycznej i teoretycznej na temat zdrowego odżywiania i trybu życia,
– doświadczania świata poprzez wszystkie zmysły,
– przełamywania barier w kontakcie z tym, co nieznane i nowe,
– wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, kultury, zachowania przy stole, szacunku dla zdrowia,
– rozwijanie sprawności fizycznej,
– czerpanie radości z aktywnego uczestniczenia w zajęciach, zabawach i ćwiczeniach.
Program obejmuje trzy następujące moduły, które zawierają treści programowe:
I. „MY O SIEBIE DBAMY I OTOCZENIE SPRZĄTAMY”
– Kształtowanie nawyku mycia zębów
– Rozwijanie umiejętności nawyku mycia rąk
– Dbanie o zmysły
– Wdrażanie do utrzymania porządku wokół siebie
- „DZIECI NIE JEDZĄ ŚMIECI”
– Promowanie zdrowego odżywiania
– Przestrzeganie zasad właściwego zachowania się podczas spożywania posiłków
– Przezwyciężenie niechęci do nieznanych potraw
– Dostrzeganie roli i zasad bezpiecznego wykorzystania urządzeń gospodarstwa domowego
III. „WIĘCEJ RUCHU DLA MALUCHÓW”
– Rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała i orientacji przestrzennej
– Uczestniczenie w zabawach i grach ruchowych
– Uczestniczenie w ćwiczeniach gimnastycznych
– Zabawy na świeżym powietrzu
Cele programu są zgodne z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego.
Do realizacji w/w celów posłużą metody i formy pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym.
Metody pracy:
• czynne ( samodzielnych doświadczeń, kierowania własną działalnością, zadań, ćwiczeń)
• słowne (rozmowa, objaśnienia, instrukcje)
• percepcyjne ( pokaz, obserwacja, przykład)
• przekazu niezbędnej wiedzy
• organizacji środowiska
• pożądanych zachowań i przyzwyczajeń zdrowotnych
• pobudzania zachowań, które sprzyjają zdrowiu
• aktywizujące (drama, narracja, burza mózgów, techniki twórczego myślenia)
• elementy metody Wspierania Rozwoju – „Terapia bajką”
• metoda gimnastyki twórczej (ekspresyjnej) Rudolfa Labana
• elementy metody Pedagogika Zabawy KLANZA
Formy:
codzienne kształtowanie zdrowych oraz higienicznych nawyków w czynnościach samoobsługowych, pogadanki, uroczystości, udział w programach ogólnopolskich, instruktaż, zabawy dydaktyczne, konkursy, działania praktyczne, wycieczki, warsztaty kulinarne z rodzicami, zajęcia otwarte, ćwiczenia gimnastyczne, zestawy zabaw i ćwiczeń ruchowych, zawody sportowe.
,,MAŁY ZUCH”
Mam dwie rączki i dwie nóżki,
małą główkę i paluszki.
Mam ramionka i mam brzuch.
Taki ze mnie MAŁY ZUCH![1]
„Mały zuch” (Gabriela Gąsienica)
„Ten dzień był inny niż wszystkie do tej pory… Franuś trzymał mamusię mocno za rękę, stali przed kolorowym budynkiem. To wielki dzień – pierwszy dzień Frania w przedszkolu. Mama, tata, ciocia Ula i babcia Zosia też kiedyś chodzili do przedszkola. Franio o tym wiedział, bo opowiadali mu różne śmieszne historie z dzieciństwa… To dlatego tak bardzo chciał zostać przedszkolakiem! Ale dzisiaj już chyba nie chciał… Martwił się, jak to będzie bez mamy…
– Mamusiu… Ja nie chcę tam iść! Możesz zabrać mnie do domu?
– Franiu, ja idę do pracy, a ty idziesz do przedszkola. Jestem pewna, że poznasz super kolegów i koleżanki, a pani nie pozwoli ci się nudzić. Przecież zna tyle fantastycznych zabaw!
Gdy wchodzili do szatni, po policzkach Frania spływały małe łezki…
– Cześć, jestem Tomek. – Franek usłyszał nagle głos kolegi siedzącego obok. – Pobawimy się razem?
Na twarzy chłopca od razu pojawił się uśmiech. Złapał Tomka za rękę, pomachał mamusi na pożegnanie i razem z nowym kolegą przekroczył próg przedszkolnej sali. Tomek od razu podbiegł do wielkiej skrzyni… Franek zrobił to samo. W tej skrzyni ukrywały się drewniane tory, kolorowe wagoniki i lśniące lokomotywy. Do Frania i Tomka dołączyła też Hania. Już po chwili na dywanie wyrosły kolejowe drogi, tunele, mosty… Pędziły po nich kolorowe pociągi, a w przedszkolnej sali co chwila słychać było: „ciuch, ciuch, ciuch” lub głośny gwizd lokomotywy: „uuuuuuuuuu”.
Okazało się także, że Tosia przyniosła do przedszkola wielki pluszowy samolot! Pozwoliła się nim pobawić Franiowi przez chwilę… Razem z Tomkiem latali nad zbudowaną trasą dla pociągów.
Potem pani zaprosiła ich do wspólnej zabawy w kole, do malowania farbami i lepienia z plasteliny. A gdy Franio poczuł, że zaczyna mu burczeć w brzuszku, na stole czekał już pyszny obiad, który wszyscy zjedli ze smakiem. Po obiedzie przyszła po Frania mama.
– Mamo, mamo! Nie zgadniesz! Wiesz, ile zabawek mamy w przedszkolu? Pociągi… i tory… A Tosia dała mi się pobawić swoim samolotem! – wykrzyczał Franio jednym tchem, wpadając do przedszkolnej szatni.
– To chyba znaczy, że nie nudziłeś się w przedszkolu, co? – powiedziała mama, ściskając Frania na powitanie.
– Tu nie można się nudzić! – oznajmił Franio. I zaraz spytał: – Czy jutro też przyjdę do przedszkola?
– Oczywiście – rzekła z uśmiechem mama. Była bardzo dumna ze swojego małego zucha”.[2]
Celem programu wychowawczego przedszkola jest wsparcie wielopoziomowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest poprzez proces opieki, wychowania i nauczania, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. Realizacja programu odbywa się przy współpracy z rodzicami.
Program wychowawczy będzie realizowany w oparciu o następujące bloki tematyczne:
- W PRZEDSZKOLU:
– wdrażanie do uważnego poruszania się w budynku i w ogrodzie przedszkolnym,
– rozwijanie umiejętności komunikacji z dorosłymi i dziećmi,
– uświadomienie konieczności używania zwrotów grzecznościowych,
– kształtowanie poczucia przynależności społecznej (do rodziny, do grupy przedszkolnej oraz wspólnoty narodowej),
– kształtowanie pozytywnych postaw podczas zabaw, zajęć, uroczystości,
– kształtowanie odporności emocjonalnej (radzenie sobie w nowych i trudnych sytuacjach, podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania, rdzenie sobie ze stresem i porażkami,
– budowanie systemu wartości (wskazywanie dzieciom tego co dobre i złe),
– przestrzeganie umów i zasad.
- W SZATNI:
– kształtowanie samodzielności w zakresie wkładania i zdejmowania odzieży i obuwia,
– wdrażanie do utrzymania porządku w szatni (odkładanie odzieży, obuwia, rzeczy osobistych na wyznaczone miejsca).
- W SALI:
– kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych,
– rozwijanie umiejętności zgodnej współpracy i współdziałania w grupie podczas zabaw, uroczystości i podejmowanie prób rozwiązania konfliktów w drodze negocjacji,
– wzmacnianie więzi grupowej,
– wdrażanie do postępowania zgodnie z przyjętymi normami i zasadami,
– wdrażanie do porządkowania otoczenia i dbania o nie,
– rozwijanie empatii i właściwego reagowania na potrzeby innych,
– rozwijanie umiejętności obdarzania uwagą nauczyciela i dzieci.
- W ŁAZIENCE:
– poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia,
– cierpliwe oczekiwanie na swoją kolej,
– wdrażanie do bezpiecznego i prawidłowego korzystania z łazienki,
– wdrażanie nawyków higienicznych – kształtowanie samodzielności w zakresie czynności fizjologicznych oraz higienicznych (mycie rąk i zębów z przestrzeganiem kolejnych etapów tych czynności, wycieranie nosa)
- PRZY STOLE:
– poznanie zasad kulturalnego zachowania się przy stole podczas posiłków,
– przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas posiłków (prawidłowe posługiwanie się sztućcami, zachowanie prawidłowej postawy),
– kształtowanie samodzielności oraz nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania przy stole,
– przekazywanie i utrwalenie wiedzy na temat zdrowego stylu życia (wdrażanie nawyku spożywania zdrowej żywności),
– kształtowanie i utrwalenie poprawnych nawyków higienicznych wśród dzieci związanych z kulturą spożywania posiłków. - POZA PRZEDSZKOLEM:
– uświadomienie konieczności dbania o bezpieczeństwo swoje i innych podczas spacerów, wycieczek, wyjazdów itp.)
– unikanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu,
– przestrzeganie zasad bezpiecznego przechodzenia prze jezdnię,
– przestrzeganie umów związanych z korzystaniem ze środków transportu,
– nieoddalanie się od grupy, reagowanie na sygnał nauczyciela,
– zachowanie bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń rekreacyjnych,
– kształtowanie bezpiecznych relacji w stosunku do nieznanych osób.
Program wychowawczy „MAŁY ZUCH” skierowany jest dla dzieci 2,5 – 3 letnich i realizowany będzie podczas całego pobytu dzieci w przedszkolu, a jego treści będą integrować się z treściami edukacyjnymi. Zadania wychowawcze realizowane są w sposób ciągły przez nauczycieli poprzez odpowiedni dobór metod i form pracy, a także poprzez stosowanie środków wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dzieci. Nauczyciele współpracują z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. Dzieci zaangażują się we wspólne tworzenie i przestrzeganie Kodeksu przedszkolaka. Pracownicy niepedagogiczni wspierają działania nauczycieli.
Realizacja programu odbywać się będzie przy zastosowaniu różnorodnych metod pracy:
a) metody czynne – oparte na działalności dziecka:
– metoda ćwiczeń,
– metoda zadań stawianych dziecku,
– metoda kierowania własną aktywnością dziecka,
– metoda samodzielnych doświadczeń,
b) metody słowne:
– metoda żywego słowa,
– instrukcje i objaśnienia,
– sposoby społecznego porozumiewania,
– opowiadania, rozmowy,
c) metody percepcyjne – opierające się na obserwacjach:
– metoda przykładu,
– metoda pokazu i obserwacji,
– metoda uprzystępniania sztuki.
Nowatorskie metody nauczania:
– metoda ruchowej ekspresji twórczej R. Labana,
– pedagogika zabawy „Klanza”,
– logorytmika,
– techniki parateatralne: drama, pantomima, teatrzyk kukiełkowy, teatrzyk pacynkowy, zabawy paluszkowe,
– zabawy badawcze, doświadczania, obserwacje przyrodnicze,
– zabawy i ćwiczenia relaksacyjne.
Formy pracy:
-indywidualna,
-zespołowa,
-grupowa.
[1] https://blizejprzedszkola.pl/maly-zuch-opowiadanie,2,5830.html [dostęp: 02.05.2024].
[2] https://www.misuszatekwrzesnia.pl/artykuly/1338-maly-zuch-wiersz.html [dostęp 05.05.2024].
„CHCĘ MIEĆ PRAWIDŁOWĄ POSTAWĘ CIAŁĄ”
W roku szkolnym 2024/2025 w grupie Motyle realizowany jest program własny z gimnastyki korekcyjnej pt. „Chcę mieć prawidłową postawę ciała”, którego celem jest zapobieganie wadom postawy ciała. Program opiera się na „Podstawie programowej wychowania przedszkolnego”, „Gry i zabawy ruchowe” R.Trześniowskiego, „Wychowanie fizyczne” K.Wlaźnik , a także doświadczeniu autorki.
Dzieci uczestnicząc w w/w. programie dbają o ogólną sprawność fizyczną i koordynację ruchową, która jest źródłem zabawy i radości. Realizacja programu umożliwia dzieciom opanowanie umiejętności przyjmowania prawidłowej postawy ciała co jest niezbędnie dla zdrowia każdego człowieka. Świadome uczestnictwo w zajęciach pozwala na kształtowanie potrzeby samokontroli prawidłowej postawy ciała.
Cele ogólne programu:
Wspomaganie harmonijnego rozwoju dziecka poprzez kształtowanie umiejętności ruchowych oraz prawidłowych nawyków postawy ciała.
Cele szczegółowe:
- Możliwość zaspokajania naturalnej potrzeby własnego ciała
- Rozwijanie sprawności ruchowej
- Kształtowanie wszechstronnego rozwoju dziecka
- Opanowanie czucia dobrej postawy w różnych pozycjach ciała
- Wzmocnienie mięśni całego ciała poprzez ćwiczenia gimnastyczne
- Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy
- Wdrażanie do rekreacji ruchowej
- Nabywanie umiejętności współdziałania w grupie
- Rozwijanie u dzieci poczucia własnej wartości
- Doskonalenie sprawności ogólnej
- Kształtuje szybkość reakcji
- Wdrażanie dzieci do samokontroli i samooceny podczas zajęć
- Wdrażanie do ćwiczeń i zabaw w domu
Pożądane osiągnięcia dziecka:
Dziecko po zakończeniu cyklu dodatkowych zajęć ruchowych z elementami gimnastyki korekcyjnej przejawia wiele pożądanych umiejętności i postaw:
- Czynnie uczestniczy w procesie edukacyjnym
- Wykazuje troskę o zachowanie prawidłowej postawy ciała
- Nabywa umiejętności współdziałania w grupie
- Potrafi ocenić swoją postawę
- Kształtuje własną sprawność ruchową
- Wzmocnia mięśnie ciała
- Wzmocnia obraz samego siebie poprzez zdobyte umiejętności
- Wyrobia w sobie samokontrolę i samoocenę
- Rozumie potrzebę ruchu
- Potrafi zademonstrować ćwiczenie i nauczyć zabawy
Metody pracy:
- metodę zabawowo-naśladowczą,
- metodę bezpośredniej celowości ruchu (zadaniowa),
- metoda ruchowej ekspresji twórczej,
- metoda ścisła,
- metody twórcze – ruchowej ekspresji twórczej R. Labana, C. Orffa – powiązanie ruchu z muzyką, ruchu rozwijającego W. Scherborne.
Formy pracy:
- Indywidualna
- Grupowa
- Zbiorowa
„MOJE MAŁE EMOCJE”
„Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec że najwyższa jest radość z pokonanej trydności, osiagniętego celu, odkrytej tajemnicy. Radość triumfu i szczęście samodzielności, opanowania i władania”.
(Janusz Korczak)
W roku szkolny 2024/2025 w grupie Mrówki” będzie realizowany program z obszaru rozwoju społeczno-emocjonalnego dziecka. Emocje odgrywają ważną rolę w życiu każdego człowieka. Towarzyszą nam one w różnorodnych sytuacjach, odpowiadają za nasze relacje ze światem zewnętrznym. W okresie przedszkolnym następuje intensywny rozwój dziecka, w tym również rozwój emocjonalny. W tym czasie dzieci poznają, identyfikują i wyrażają emocje, przez co bogaci się i różnicuje ich życie emocjonalne. Zabawy są podstawową formą działania dzieci, dającą możliwość przeżywania różnorodnych uczuć. Poprzez nie, dzieci stwarzają fikcyjne sytuacje, w czasie których przeżywają szczere uczucia. Okres przedszkolny odznacza się tym, że szybko wzrasta zakres i liczba typowych sytuacji, które są źródłem przeżyć uczuciowych. Jest to okres, w którym dzieci mogą wykształcić umiejętności i dobre nawyki emocjonalne takie jak: rozpoznawanie stanu emocjonalnego, w którym aktualnie znajduje się, odczytywanie stanów emocjonalnych innych osób, okazywania przeżywanych emocji w sposób akceptowany społecznie. Zdobyte wówczas umiejętności są znaczące w późniejszym życiu. Umożliwiają właściwe zachowanie się dzieci w różnych sytuacjach wobec innych ludzi. Pomagają w radzeniu sobie z napotykanymi trudnościami, niepowodzeniami.
Cele ogólne programu:
- ukierunkowanie rozwoju społeczno- emocjonalnego dzieci,
- rozwijanie inteligencji emocjonalnej,
- kształtowanie osobowości dziecka.
Cele szczegółowe programu:
- rozpoznawanie i nazywanie przeżywanych stanów emocjonalnych, kontrolowanie ich oraz wyrażanie w sposób akceptowalny społecznie,
- rozwijanie słownika czynnego i biernego dzieci określającego różne stany emocjonalne i uczuciowe (smutek, zmartwienie, przykrość, cierpienie, radość, zadowolenie, szczęście, duma, wściekłość, złość, nieśmiałość, lęk, gniew, zdziwienie, odwaga, , nienawiść, itd.),
- rozwijanie wrażliwości emocjonalnej oraz empatii,
- rozwijanie umiejętność nawiązywania i utrzymywania pozytywnych interakcji z innymi dziećmi,
- kształtowanie umiejętności budowania poczucia własnej wartości i silnej osobowości,
- kształtowanie prospołecznych postaw, eliminowanie aspołecznych zachowań,
- nabywanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (odporność na porażki i stres).
- budowanie systemu wartości dzieci.
Formy pracy:
- zajęcia grupowe dla dzieci,
- zajęcia indywidualne z dziećmi (według potrzeb).
Metody pracy:
- bajki psychoterapeutyczne,
- techniki relaksacyjne (program E.Snell „Uważność i spokój żabki”, bajki relaksacyjne),
- techniki wyobrażeniowe,
- pogadanka, rozmowa, opowiadanie,
- burza mózgów,
- odgrywanie ról, drama,
- techniki plastyczne (rysunki, plakaty),
- ilustracje, historyjki obrazkowe,
- zabawy ruchowe,
- gry dydaktyczne,
- gry i zabawy zespołowe: gry matematyczne, zabawy plastyczne, ruchowe,
- filmy edukacyjne.
Poprzez realizację założeń programu dzieci będą miały możliwość zapoznania się ze sposobami radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych korzystając z nabytych umiejętności oraz doskonalenia relacji z innymi ludźmi. W trakcie zajęć pojawi się wiele okazji do zabawy, ćwiczeń i rozmów o sprawach ważnych na tym etapie życia m.in.: o przyjaźni, o zmianach jakie zachodzą w nas i wokół nas, o sukcesach i porażkach.
„PRZYRODA W CZTERECH KOLORACH PÓR ROKU”
Program zajęć własnych „Przyroda w kolorach czterech pór roku” został skonstruowany na podstawie wniosków pochodzących z roku szkolnego 2023/2024. Wnioski te zakładają pogłębienie wiedzy przyrodniczej i zainteresowanie tematyką ekologii. Program jest przeznaczony dla dzieci 5/6 – letnich na rok szkolny 2024/2025, który będzie realizowany w Przedszkolu Miejskim nr 52 w Sosnowcu. Program zakłada poszerzanie zajęć o tematykę związaną z edukacją przyrodniczą, która rozwinie zainteresowania przyrodą oraz pozwoli na określenie zmian, jakie zachodzą w przyrodzie podczas zmieniających się pór roku. W ramach programu Przedszkole nawiąże współpracę z ośrodkami promującymi wartości przyrodnicze. Program zawiera treści kształtujące postawę proekologiczną rozwijającą umiejętności dzieci w zakresie dbania o środowisko. Zadaniem planu jest wszechstronny rozwój dzieci w zakresie wiedzy przyrodniczej oraz ekologicznej.
Celem głównym programu jest rozwinięcie wiedzy przyrodniczej w oparciu o ukazywanie zmian zachodzących w przyrodzie podczas zmieniających się pór roku, jak i rozwinięciem umiejętności ekologicznych, które pozwolą na kształtowanie postaw osób dbających o środowisko naturalne. Uczestnictwo w programie zakłada wzbudzenie zainteresowania światem przyrody, zachęceniem do spędzania wolnego czasu w jej otoczeniu oraz ukazanie instytucji zajmujących się światem przyrody i dbaniem o nią w ramach ochrony przed działaniem człowieka.
Metody pracy wg Wincentego Okonia:
– Metoda asymilacji wiedzy (pogadanka, dyskusja, opis)
– Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy (metoda problemowa, gry dydaktyczne)
-Metody praktyczne (metoda ćwiczebna
Formy pracy:
– Indywidualna
– Grupowa
– Zbiorowa
Bloki tematyczne
- Świat przyrody w kolorach jesieni
- Co się dzieje z przyrodą zimą?
- Wiosenna przyroda budzi się do życia
- Przyroda w okresie letnim
„POZNAJEMY KRAJE UNII EUROPEJSKIEJ”
W grupie „Biedronki” w roku szkolnym 2024/2025 realizowany jest program własny pt. „Poznajemy kraje Unii Europejskiej”
Od najmłodszych lat dzieci poznają otaczający ich świat przez własne doświadczenia, uzyskiwane informacje, a także przez odpowiedzi na zadawane pytania. Tę ciekawość i pogoń za nowością należy ciągle rozwijać w trwałe zainteresowania zwiększając zasób wiedzy. Będzie to możliwe wówczas, jeżeli realizować będziemy zadania poznawcze, kształcące i wychowawcze przewidziane przez program nauczania.
Dziecko spontaniczne i aktywne ma badać i odkrywać rzeczywistość, doświadczać i przeżywać, bo tak zdobywana wiedza ma największą wartość, jest pełniejsza i trwalsza. Propozycje wspólnej pracy (nauczyciela i dziecka) muszą uwzględniać fakt dostosowania się wychowanka do wymogów życia w szerszej społeczności.
Realizowane będą zadania dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka.
Poprzez realizacje zaplanowanych zadań dziecko pozna Unie Europejską i kilka wybranych krajów do niej należących ,w tym swoje państwo Polskę. Pozna kilka podstawowych słów w języku poznawanego kraju. Nabędzie świadomości, że jest mieszkańcem Europy – kraju należącego do wspólnoty – Unii Europejskiej. Program zakłada osiąganie przez dzieci umiejętności twórczego wykorzystywania zdobytej wiedzy o krajach Unii Europejskiej.
Cele główne:
- poszerzenie wiedzy o krajach Unii Europejskiej,
- wdrażania do podejmowania samodzielnych działań w celu zdobycia wiedzy,
- ułatwienie zrozumienia informacji dotyczących Unii Europejskiej,
Cele szczegółowe:
- rozpoznaje i nazywa symbole Unii Europejskiej (flaga , hymn)
- poznaje zwyczaje, tradycje charakterystyczne dla krajów Unii Europejskiej
- rozpoznaje symbole narodowe innych krajów Unii Europejskiej,
- zna i nazywa symbole własnego kraju (barwy, hymn, godło),
- wie, czym są symbole narodowe
- odnosi się z szacunkiem do problematyki poznawania życia ludzi innych narodowości,
- zna kilka zwrotów w języku obcym
Metody pracy:
metody czynne – oparte na działalności dziecka:
- metoda zadań stawianych dziecku,
- metoda kierowania własną aktywnością dziecka,
- metoda samodzielnych doświadczeń,
metody słowne:
- metoda żywego słowa,
- instrukcje i objaśnienia,
- opowiadania, rozmowy,
Formy pracy:
- indywidualna
- grupowa
- zespołowa